برج خنک کننده
برج خنک کننده یک مبدل حرارتی است که در آن گرما از آب استخراج می شود. این کار با تماس آب با هوا انجام می شود. انتقال حرارت از طریق تبادل حرارت بین هوا و آب و از طریق تبخیر قسمت کوچکی از آب که قرار است خنک شود، صورت می گیرد. این کار اجازه می دهد تا آب مقداری کمتر از دمای محیط خنک شود. این توانایی خنک شدن زیر دمای محیط یک مزیت مهم نسبت به کولرهای خشک است. بنابراین یک برج خنک کننده دودکشی نیست که دود از آن خارج شود. غباری که گاهی بر فراز یک برج خنک کننده دیده می شود، بخار آب بیش نیست و ترکیبی مشابه یک ابر معمولی دارد.
برج های خنک کننده برای حذف مقادیر زیادی از گرمای تولید شده توسط یک فرآیند با بیشترین سرعت و کارآمدی ممکن استفاده می شوند. یکی از کاربردهای شناخته شده برج خنک کننده مراکز کامپیوتری بزرگ است که در آن تعداد زیادی از دستگاه های IT (مثلا سرورها) مقادیر زیادی انرژی حرارتی تولید می کند. در صنایع شیمیایی، دارویی یا غذایی، می توان از یک برج خنک کننده برای کاهش دمای آب خنک کننده از فرآیندهای فنی مرتبط استفاده کرد.
برای امکان پذیر ساختن این روش خنک سازی، اجزای مختلف در برج خنک کننده باید با هم کار کنند. این برج علاوه بر سیستم توزیع آب خنککننده، شامل جداکنندههای قطرات، مخازن جمعآوری آب، پکینگ های برج خنک کننده و فنها نیز میشود. برج خنک کننده خود به عنوان یک محفظه پایدار عمل می کند که در آن انتشار و تبخیر می تواند دقیقاً طبق برنامه پیش برود و تا آنجا که ممکن است توسط عوامل خارجی مختل نشود.
یک برج خنک کننده حاوی یک فن بزرگ یا چند فن کوچکتر است که تامین ثابت هوای محیطی کافی برای جذب گرما را تضمین می کند. فنهای واحدهای خنککننده تبخیری و برجهای خنککننده صنعتی یا در خود برج خنککننده (فنهای گریز از مرکز) جایی که هوا وارد میشود و یا در بالای خروجی هوا (فنهای محوری) نصب میشوند. یک فن نصب شده در پایین، هوا را از طریق برج خنک کننده فشار می دهد، در حالی که یک فن محوری در بالا، هوا را به سمت بالا می کشد تا فشار منفی ایجاد کند، که به نوبه خود باعث می شود هوای تازه بیشتری از خارج به داخل برج خنک کننده جریان یابد.
بین برج های خنک کننده مرطوب، برج های خنک کننده خشک و برج های خنک کننده هیبریدی تفاوت هایی وجود دارد. در برج های خنک کننده مرطوب، آب با پکینگ ها پراکنده می شود و در نتیجه مصرف آب زیاد است. در برجهای خنککننده خشک، آب خنککننده از مبدلهای حرارتی عبور میکند در حالی که هوای عبوری از سیستم گرما را از سیستم خارج میکند. برای افزایش اثر خنک کننده، آب در ورودی هوا اتمیزه می شود تا اطمینان حاصل شود که سیستم همیشه حاوی رطوبت است و بنابراین خنک می ماند. اگرچه یک برج خنک کننده خشک آب بسیار کمتری مصرف می کند، اما ظرفیت خنک کننده محدودتر است.
نحوه انتخاب و خرید انواع برج خنک کننده
به طور کلی برج خنک کننده عمل خنک کردن آب در گردش کندانسور سیستم های تهویه مطبوع، فرآیندهای صنعتی، نیروگاهها، پالایشگاهها و صنایع مختلف ( براساس روش انتقال حرارت توسط انتقال جرم ) را بر عهده دارد. در برجهای خنک کننده، ریزش آب روی پکینگها یا المانهای واسط (مانند تختهها) باعث پخش شدن آب روی سطوح آنها و افزایش سطوح مرطوب و کاهش سرعت جریان عبور آب و ایجاد فرصت بیشتر برای تبادل حرارت کافی بین جریان آب ورودی به برج خنک کننده و هوای عبوری از داخل برج خنک کننده و نتیجتاً کاهش دمای آب در برج خنک کننده میشود.
برای انتخاب ظرفیت مناسب برجهای خنک کننده در نظر داشته باشید که حداکثر اختلاف دمای آب ورودی و خروجی از برج خنک کننده (ΔT) همواره کمتر از اختلاف دمای آب ورودی و دمای مرطوب هوا در محیط مورد نظر است. به عبارت دیگر حداقلِ دمای آب خروجی از برج خنک کننده همیشه چند درجه بیشتر از دمای هوای مرطوب محل نصب برج خنک کننده خواهد بود.
بطور مثال در شهر تهران که حداکثر دمای هوای مرطوب در تابستان حدود 23 درجه سانتیگراد است، حداقل دمای آب خروجی از برج خنک کننده 26 درجه سیلیسیوس خواهد بود.
نکته دیگر اینکه حتی در بهترین شرایط و حتی در آب و هوای خشک نیز نباید از هر برج خنک کننده انتظار کاهش دمای آب خروجی نسبت به آب ورودی بیشتر از 8 درجه سیلیسیوس را داشت. ضمناً اگر دمای آب خروجی فرآیندهای صنعتی، در کارخانهای بالا باشد و بخواهید دمای آنرا با یک یا دو و یا حتی 3 دستگاه برج خنک کننده مدار باز بصورت سری تا محدوده دمای 26 درجه در تهران کاهش دهید، توجه داشته باشید که دمای آب ورودی به برج اول نباید تا حدی بالا باشد که به پکینگهای برج خنک کننده آسیب وارد گردد. بنابراین چنانچه از برج خنک کننده مدار باز برای کاهش دمای آب فرآیندهای تولید استفاده میکنید، دمای آب ورودی به برج نباید از ℃55 بیشتر باشد!